Gönderen Konu: Katalitik Konvertör  (Okunma sayısı 4557 defa)

merburvehan

  • İleti: 2170
Katalitik Konvertör
« : Ağustos 10, 2008, 10:52:06 ÖS »
Katalitik kovertör denilen parça, çok küçük delikleri olan bir tür seramik süzgeçtir.Yanmış egsoz gazları bu parçayı çok yüksek sıcaklıkalra kadar ısıtır. Motordan yanmamış olarak çıkan benzin molekülleri(hidrokarbonlar) bu sıcak parçanın içinden geçerken yanarlar. Böylece eksozdan ozon tabakasına zarar veren bu gazlar atılmamış olur. Yani benzin buharı eğer motordan yanmadan atılıyorsa b urada yakılır ve karbondioksit olarak atılır. Katalitik konvertör uygulaması çevresel bir durumdur. Ancak eğer motorunuzun hava-yakıt karışım oranı düzgün ise eksoz gazlarınızda anormal bir değişim olmaz.

 Eğer hava-yakıt karışım ayarınız bozuksa emisyon ölçümlerinde sorun yaşarsınız. Ama bu kötü bir durum değil tam tersine iyi bir durumdur. Zira hem yakıt ekonomisi hem de motor performansı açısından sizin lehinize olacaktır. Servise yada ustanıza gidip bu ayarı normal sınırlar içine getirirsiniz. Motora normalden fazla benzin göndermek performansı artırmaz aksine düşürür.

Motorlarda hava yakıt oranı (lamda değeri olarak tanımlanır) 1' e ne kadar yakınsa o kadar iyidir. Genel olarak ideal değeri 1 yada 1 .02 dir. Bunun anlamı şudur. Eğer motorunuza 100 birim yakıt gönderiyorsanız bunu yakcak 102 birim hava gönderiyorsunuz demektir. Bu durumda kullanılmayan 2 birim hava eksozdan atılmış olacaktır. Ancak kullanmadığınız fazla 2 birim havayı da boşu boşuna ısıtmış olursunuz.Bu oran 1.05 değerine kadar emiyon sınırları içnde kalır. Ancak unutulmaması gereken fazla havanın gereksiz yere ısıtılmasıdır. Bu verimi küçük de olsa düşürür.

Gelelim bunun tersine. Karbon yandığı zaman karbondioksit oluşması gerekir. Diyelim motorunuzun içine 95 birim hava gönderiyorsunuz(lamda değerinizbu durumda 0.95 oacaktır) ama buna karşılık 100 birim benzin de gönderiyorsunuz. Bu durumda 5 birim yakıt yakılamaz. Yeterli oksijen olmadığı için yanma sonucunda karbondioksit yerine karbonmonoksit dediğimiz yanma ürünü oluşur. bu durum yakıtın en az8-10 biriminin düzgün yanmaması ve enerjisini vermeden eksozdan çıkması demektir(kışın karbüratörlü araçlarda jiklenin çekik olmasına benzer bir durum oluşur). Motor soğuk havalarda ve soğukken daha rahat çalışır ama motor ısınınca yakıt tüketiminiz yada performansınız düşer.

Aracınızın hava filtresi kirlenmiş bile olsa motora hava girişi rahat olmayacağı için motora giren hava miktarı azalır. Bu durumda yakıt hava karışımı yakıt açısından zenginleşir. Eksoz değerleriniz değişebilr. Hava filtresi pek önemli bir parça gibi görülmese de, hava filtresine para vermek yerine basınçlı hava ile tozunu almak akıllılık gibi görünse de aslında pahalı bir çözümdür. Eksoz muayenesine giderken temiz hava filtresi ile gitmek her zaman daha iyi sonuçlar doğurur)))))

Katalitik konvertörün amacı yakıtın havaya göre fazla gelmesi durumunda yakıtın yanmamış bölümün tekrar yakılması ve eksozdan atılması içindir .

Katalitik konvertörün performansa katkısının yüksek devirlerde ortaya çıktığı doğrudur. Bunun nedeni nedir? Kısaca bu konuda bilgimi sizinle paylaşmak isterim.

Hız arttıkça sürtünme direnci artar. Sürtünme hızın karesi ile artan bir doğa olayıdır. Otomobillerimizde bile durum aynıdır. 50 km ile giderken havanın aracımızda yaptığı sürtünme 1 birim ise 100 km hızda bu 2'nin karesi kadar yani 4 birim olur. 150 km hıza çıkarsak hızımız 3 kat artacağı içn sürtünme 3'ün karesi 9 kat artacaktır. Bu durumda sürtünmeyi yenmek için güç gerekir. Özellikle otomobillerde son hızı belirleyen bu sürtünme kuvveti ve dolayısıyla hava ile olan sürtünmeye harcanan güçtür. Aracınızın maksimum gücünü ve son hızını düşünürseniz bu sürtünme kayıpları çok ciddi rakamalra ulaşmaktadır.Yani son hızda neredeyse motorunuzun tüm gücü sürtünmeye harcanır.

Katalitik konvertörlerin içinden eksoz gazlarının geçtiğini düşünelim. gazların geçeceği kesit sabittir. 1000 devirdeki rölantide çalışan motoru düşünelim.Konvertörden geçen(daha doğrusu geçmeye zorlanan) gazların hızı 1 birim olsun. Bu durumda burada sürtünme kuvveti ve gücü de 1 birim olsun. Motor devriniz 3000 devir olduğu zaman bu seramik süzgeçten geçmeye zorlanan gazların hızı 3 birim olacaktır. Bu durumda rölanti devrine göre olan sürtünme kaybı 9 kat artar. Motor devriniz 5000 devir olursa hıznız rölan tiye göre 5 katı olur ve sürtünme 5 in karesi 25 birim olacaktır. 6000 devir de 6'nın karesi 36 kat olacaktır. sürtünme için harcadığınız güç ;

SÜRTüNME GÜCÜ=SÜRTÜNME KUVVETİ X HIZ olacağı için bu oranalr daha da artar.

Katalitik konvertörün iptal edilmesi durumunda etkisinin yüksek devirlerde daha iyi hissedilmesinin temel nedeni budur.

Araç üzerin de sürtünmeden kazanacağınız her bir güç size yakıt ekonomisi ve performans olarak yansıyacaktır. Araca hiçbir zararı yoktur. Aksine buradan gazların geçmesi için harcayacağınız güçten kar edersiniz. Motor rahatlar. Eksoz gazlarını daha rahat atarsınız.Ancak motorunuzun sesi biraz değişir. Bunun için o bölgeye uygun bir ara eksoz borusunun takılması iyi olur. Bunun için özel parçalar var. Klasik eksoz gibi değil borulu sistemler. Eğer motor sesinizin biraz değişmesini göze alıyorsanız katalitik konvertörün iptali hiçbir sorun yaratmaz.Katalitik konvertöürün iptal edilmesi durumunda farkı motor devriniz yükseldiğinde çok daha belirgin farkedersiniz.