Gönderen Konu: Klima Sistemi Soğutucu Akışkan Devresi Elemanları  (Okunma sayısı 19611 defa)

aRas

  • Furkan Aras Alağaç
  • İleti: 3334
Klima Sistemi Soğutucu Akışkan Devresi Elemanları
« : Ocak 02, 2010, 07:18:03 ÖS »
1-)Kondenser (Yoğunlaştırıcı)
Kompresör tarafından sıkıştırıImış yüksek sıcaklık ve yüksek basınçtaki soğutma
gazından ısı alıp soğutarak gazı sıvı hale dönüştürmek (yoğunlaştırmak) amacıyla kullanılır.
Kompresör, klima gazını kondansere sıkıştırır. Basıncı ve sıcaklığı artan klima gazı,
kondanserden geçerken ortalama 60 °C sıcaklıkta sıvı hale dönüşür.
Kondenser termik ısı değişkenliği yüksek alüminyum kanatçıkları olan bakır veya
alüminyum borulardan oluşur. Kondanser aracın ön kısmına radyatörün önüne ya da uzağına
yerleştirilmiştir, soğutulmasını sağlamak için bir de elektrofanı vardır. Soğutucu gaz
kondenserin serpantinlerinden geçerken gaz halinden sıvı haline dönüşür. Kondenserde oluşan
yetersiz bir ısı değişikliği sistemde basıncın yükselmesine neden olacağı gibi soğutucu gazın
yoğuşmamasına neden olur ve genleşme valfine (Expansiyon) hala gaz şeklinde geleceğinden
sistemin soğutma kapasitesi düşer.

2-)Evaparatör (Buharlaştırıcı)
Evaparatörün amacı kondanserin amacıyla terstir, sistemin soğutma elemanıdır.
Soğutma gazının genleşme valfinden hemen öncesindeki durumu % 100 sıvıdır. Basıncı
yüksek sıvı haldeki klima gazı, genleşme valfinden, geniş bir hacme geçer ve basıncı düşer.
Sıvı halindeki soğutucu gaz, evaparatör içerisinde buharlaşır ve çevresindeki ısıyı alarak
havayı soğutur. Evaparatör yüzeyi ve çevresi -10 °C ile -18 °C 'ye kadar soğur. Evaparatör
etrafındaki soğuk hava, evaparatör fanı tarafından aracın içine üflenir.
Evaparatör, alüminyum kanatçıklı bakır borulardan yapılmıştır, evaporatörün de
kondenser gibi basit bir yapısı vardır. Evaparatör, üfleyici elektrofan, genleşme valfi ile
tahliye haznesinden meydana gelmiştir ve aracın içine yerleştirilmiştir. Evaporatör
kanatçıkları arasına giren hava soğutulur, nemi alınır ve bu hava aracın içine verilir. Havanın
içerisinde bulunan fazla nem evaparatörün kanatçıklarına çarpınca yoğunlaşır, yoğunlaşan
nem bir su toplama kabıyla toplanarak sistemden atılır. Evaparatörün çalışma sıcaklığı
yaklaşık olarak 0 °C ile 15 °C'ler arasında değişir. Sıcaklığın 0 °C'nin altına düşmesi
durumunda serpantinler (kanatçıklar) arasında aşırı yoğunlaşan su buz haline geçerek
kanatçıkların arasını kapatır ve kanatçıklar arsında arasında hava akımı engellendiğinden
soğutma verimi düşer. Bu buzlanmayı önlemek için termostatik prensiplere göre çalışan
mekanik ya da elektrik kontrollü sistemler geliştirilmiştir.

3-)Expansiyon (Genleşme Valfi)
Genleşme valfi, evaparatörün giriş ve çıkış boruları üzerinde bulunur. Soğutucu sistem
üzerindeki alçak ve yüksek basınç devrelerini birbirinden ayırır. Soğutucu akışkanın
evaparatöre girmeden önce sıvı halden gaz haline geçmesini sağlayarak akışını ve
genleşmesini düzenler. Ana hatlarıyla, sıcaklık alıcısı yay, iğne valf, diyafram, kılcal boru ve
gövdeden oluşur.
Kondenserden gelen sıvı haldeki soğutma gazı, bir dar geçitten püskürtülür, sıvı
haldeki soğutucu gaz aniden genleştirilerek buğu şeklinde (kısmen sıvı kısmen gaz) düşük
sıcaklıkta ve düşük basınçlı soğutma gazına dönüştürülür. Expansiyon valfin soğutma
sistemindeki görevi iki madde ile açıklanabilir:
􀂾 Soğutucu akışkanı evaparatöre sevkeder ve basıncını düşürür.
􀂾 Basınç dengeleme sistemi sayesinde evaparatöre gerektiği kadar soğutucu
akışkan gönderir.
Termal genleşme valfini kullanarak, evaparatöre yalnız evaparatörün
buharlaştırabileceği kadar soğutma gazının girmesine izin vermek mümkündür. Bu
evaparatör kapasitesinin tam olarak kullanılmasını mümkün kılar, böylece tüm çevrimde yer
alan klima elemanları daha iyi verimle çalışırlar.

4-)Basınç Anahtarı (Presostat)
Basınç anahtarı, nem tutucu filtre ile genleşme valfinin arasına yerleştirilmiştir.
Soğutma çevriminin yüksek basınç hattındaki basıncın aşırı yüksek veya aşırı düşük
olmasından doğacak tehlikeleri önlemek için kullanılır. Araç durdurulduğunda veya aracın
hareketi ile oluşan hava akımının mevcut olmaması ya da yetersiz olması durumundasoğutucu akışkanın yoğuşması için havalandırma gerektiği zaman; basınç anahtarı
elektrofanı devreye sokar.
Yüksek basınç hattına bağlı olan perostatın sistemdeki basınca göre üç görevi vardır:
􀂾 15 bar basınçta, araç park halinde veya yükte iken gazın yoğunlaşması
(kondense olabilmesi) için kondenser elektrofanını devreye alır.
􀂾 Soğutucu akışkan basıncı 25 bar üzerine çıktığında (kondanser fanı herhangi bir
nedenden dolayı devreye girmez ise basınç yükselir), sistemde kaçak olduğunda
veya dış hava sıcaklığı 10 °C 'nin altına düştüğünde kompresörü devre dışı
bırakır.
􀂾 Soğutucu akışkan basıncı 2,5 bar altına indiğinde kompresörü devre dışı bırakır.
Ayrıca klima sistemlerinde buzlanmayı önleyici termostatik sensör (algılayıcı) de
kullanılmaktadır. Sıcaklık 0 °C - 3 °C 'nin altına düşerse evaparatörün donması riski ortaya
çıkar. Bunu önlemek için algılayıcıdan gelen sinyaller sıcaklık kontrolünde kullanılır. Petek
sıcaklığı çok düştüğü zaman elektro-manyetik kavrama devredışı kalır ve kompresör
durdurulur.

5-)Nem Tutucu Filtre
Drayer, toplayıcı-kurutucu da denilir, klima sisteminin çok önemli bir parçasıdır.
Kondanser tarafından sıvı hale getirilmiş soğutma gazını, soğutma yüküne uygun olarak
gerektiğinde kullanılmak üzere geçici olarak saklama amacıyla aynı zamanda sisteme zararlı
olan pislik ve nemi filtre etmek için kullanılmaktadır. Aracın ön tarafında radyatör
pancurunun arka kısmına yerleştirilmiştir.
Nem tutucu filtrenin duruş konumu nemi tutacak şekildedir. 81,94 cm³’teki ve 65,56
ºC’deki yoğunlaşmayı önceden gösterir. Sıcaklık artınca kurutucu elemanı nem oranını
düşürür. Bu özellik çevre sıcaklığı ile orantılıdır. Nem tutucu filtre bazı elemanlardan
meydana gelmektedir. Bunlar:

-Kurutucu Elemanı: Havadaki rutubeti önler. Silis jel ve elek görevi yapan bir
maddeden oluşur. İki süzgecin arasında yer alır. Nadiren tankın içinde de olabilir. Kapasitesi
kullanımına bağlı olarak hacimdeki nem artışına göre değişir. Örneğin; 81,94 cm³ silis jel 65
ºC 'de 100 damla nemi absorbe edebilir. Katkı maddesinden istenen sistemdeki aşırı nemi
engellemesidir. Katkı maddesi bir çeşit alkoldür. Diğer kurutucular alkol yüzünden hızla
kötüleşir. Katkı maddesinin sistemin fazla soğumasını önlemesine karşın bu durum otomatik
klimalarda tavsiye edilen bir unsur değildir.

-Filtre: Birçok kurutucuda soğuk havanın depodan çıktıktan sonra içinden geçtiği
filtreler vardır. Filtre elemanları tozun ve katı maddelerin klima sisteminde dolaşmasını engeller. Bazı sistemlerde biri kurutucunun içinde olmak üzere iki filtre bulunabilir. Soğuk
hava, depodan çıktıktan sonra mutlaka filtreden geçmek zorundadır. Bazı sistemlerde filtreye
gerek duyulmayıp filtrenin yaptığı iş süzgece devredilmiştir.

-Ayıklama Tüpü: Ayıklama tüpü soğutma maddesinin termostattan % 100 sıvı olarak
geçmesinin sağlar. Soğutucunun depoya girmesine kadar hava ile sıvı karışabilir ve
soğutucunun gazlı kısmı en üstte kalabilir. Ayıklama tüpü, deponun dibine yayılmış
vaziyettedir. Böylece gerekli miktarda havanın ve sıvının termostattan geçmesini sağlar.

-Süzgeç: Çok ince tellerin birbirine geçmesiyle oluşan süzgeç pisliklerin atılmasına
yardım eder. Bazı sistemlerde bir tanesi kurutucunun içinde olmak üzere iki süzgeç bulunur.
Bazı sistemlerde de filtre yerine filtrenin görevini yapan süzgeçler kullanılabilir. Soğutucu
akışkanın sisteme dağılmadan filtreden ve süzgeçten muhakkak geçmesi gerekir.

-Gözetleme Deliği (gözetleme camı) : Gözetleme deliği sistemin çalışmasına dikkat
etmek amacıyla kullanılır. Gözetleme deliği nem tutucu filtrenin üst kısmında bulunur.
Soğutucu akışkan sıvı halde ise cam temiz görünür, akışkan miktarı yeterli değilse veya
yoğuşma problemleri sebebiyle sıvı halde değilse hava kabarcıkları veya köpükler
görülebilir. Gözetleme deliğinin normal çalışması çevre sıcaklığı 21 ºC olduğunda
mümkündür.

-Akümülatör: Bazı klima sistemleri kurutucuya benzeyen bir alet içerir. Bu alet
akümülatör olarak bilinir. Kompresörden gelen nemi engeller.

6-)Kondenser Fanı
Soğutucu akışkan kondenser içerisinde sıkıştırılır ve basıncı artar, dolayısıyle
kondenserin sıcaklığı yükselir ve soğutulması gerekir. Bu soğutma işlemi bir fan tarafından
gerçekleştirilir. Kondenser genellikle radyatörün önüne monte edilir, aracın önündeki hava
akımı kondenserin soğutulmasına yardımcı olur. Araç üzerinde kondenser için üretilmiş özel
bir fan bulunmuyorsa, aracın motor soğutma suyunu soğutan radyatör için kullanılan
elektrofan kullanılır.

7-)Evaparatör Fanı
Evaparatör kanatları arasında soğutulan havanın, yönelticilere değişik hızlarda
gönderilmesini sağlayan bir elektrofandır. Manuel veya otomatik olarak kumanda paneli
üzerinden kontrol edilir. Evaparatör elektrofanı klima muhafazası içerisinde bulunmaktadır.
12 volt gerilimle beslenir.




aRas

  • Furkan Aras Alağaç
  • İleti: 3334
Ynt: Klima Sistemi Soğutucu Akışkan Devresi Elemanları
« Yanıtla #1 : Ocak 02, 2010, 07:18:56 ÖS »
İnşallah yararlı olu-R :)

Alıntı değildir !

byberkay000

  • İleti: 213
Ynt: Klima Sistemi Soğutucu Akışkan Devresi Elemanları
« Yanıtla #2 : Ocak 02, 2010, 09:14:12 ÖS »
kimyasal olaylar yane. teşekkürler bilgi için

aRas

  • Furkan Aras Alağaç
  • İleti: 3334
Ynt: Klima Sistemi Soğutucu Akışkan Devresi Elemanları
« Yanıtla #3 : Ocak 03, 2010, 06:19:29 ÖS »
Yorumun için teşekkürler.

ibratice

  • İleti: 274
Ynt: Klima Sistemi Soğutucu Akışkan Devresi Elemanları
« Yanıtla #4 : Ocak 04, 2010, 11:33:54 ÖS »
bazı klima tiplerinde örnek dizel Accord larda  motor  soğuk havalarda geç ısındığı için kabini erken ısıtmak için yüksek basınç hattı kabin içinde bir kondenser [radyatör] üzerinden geçerek kabini 3 dakika içinde ısıtır .Buda alıntı değildir  :)

mali

  • İleti: 8034
Ynt: Klima Sistemi Soğutucu Akışkan Devresi Elemanları
« Yanıtla #5 : Ocak 06, 2010, 12:13:28 ÖÖ »
güzel bilgiler teşekkürler

mali

  • İleti: 8034
Ynt: Klima Sistemi Soğutucu Akışkan Devresi Elemanları
« Yanıtla #6 : Ocak 06, 2010, 12:16:08 ÖÖ »
peki bu klimalarda gücünü direk motordan değilde ayrı bir elektrik motorundan kullanan
sistem veya araba varmı
bi ara öyle bişey duydum bunun aslı varmı ?

ibratice

  • İleti: 274
Ynt: Klima Sistemi Soğutucu Akışkan Devresi Elemanları
« Yanıtla #7 : Ocak 07, 2010, 12:41:48 ÖÖ »
Evet var söylemeyi unuttum bizim civic hibritler 'de auto stop konumunda komprosörün  arkakısmında bir elektirik motoru var motor stop edince o çeviriyor komprosörü.