Gönderen Konu: Aşırı Doldurma sistemleri SC , Turbo ..  (Okunma sayısı 8872 defa)

Mahir TÜRKMEN

  • İleti: 5958
Aşırı Doldurma sistemleri SC , Turbo ..
« : Eylül 11, 2009, 06:15:27 ÖS »

AŞIRI DOLDURMA SİSTEMLERİ

Atmosferik motorlarda(havanın silindire motorun kendi vakum basıncıyla alındığı motorlar) hava veya hava yakıt karışımı silindirlere pratik olarak pistonun Ü.Ö.N�dan A.Ö.N�ya olan hareketi sırasında oluşan emme ile alınır. Bu emme işlemi sırasında giren hava veya karışım miktarı emme manifoldunun ve subapının direnci , kesit daralma ve genişlemesi gibi konstrüktif sebepler yanında , silindirlere hava veya hava yakıt karışımının dolması için(müsaade edilen) subapın açık kalma süresinin kısalığı , silindirin içersinin sıcak olması , eksoz sonunda artık gazların kalması nedeniyle silindirin giriş şartlarında alabileceği maksimum değere ulaşamaz.

AŞIRI DOLDURMA:

Silindirler içine atmosferik motorlardan daha fazla hava gönderme işine aşırı doldurma denir.
İçten yanmalı motorlarda elde edilen güç:
1) Belirli bir zamanda silindire alınan hava miktarına,
2) Bu havanın silindirde tamamının kullanılmasına ,
3) Motor iş çevriminin termik verimine ,
4) Püskürtülen yakıtın miktarına bağlıdır.
Silindire alınan havanın artırılmasıyla daha fazla yakıt yakabilme imkanı doğacağından motorun gücü arttırılabilir.Eğer motor kendi emme stroku içinde , istenen güce uygunyakıtı yakacak yeterli havayı temin etmiyorsa , bu durumda herhangi bir aşırı doldurma sistemi ile silindire daha çok hava gönderilir. Böylece hem daha fazla yakıt yakılarak motorun gücü artırılır , hemde eksoz gazlarının motordan atılması daha kolaylaştırılır.
Dört zamanlı motorlarda aşırı doldurma kullanıldığı zaman , subap bindirmesi artar ve yakıt pompası eleman çapı büyür. Örneğin normal emişli 4 zamanlı bir motorda subap bindirmesi dir. Aşırı doldurmalı sistemlerde ise civarındadır. Bu durum emme subapını daha erken açıp eksoz subapını daha geç kapamakla temin edilir.
Aşırı doldurmaların temin ettiği fazla hava , fazla yakıtı gerektirir. Bu da silindire püskürtülen yakıt miktarını artırmakla mümkün olacağından , yakıt pompası piston çapının büyümesi gerekir.

Aşırı doldurmanın faydaları:
1) Motorlarda küçük boyut ve ağırlığa karşı yüksek güç elde edilir.
2) Maliyette tasarruf sağlar.
3) Yakıt ekonomisi sağlar.
4) Yüksekliğin kötü etkilerini yok eder. Zira hava yoğunluğunun düşmesi sebebiyle aşırı doldurmasız bir motor 3000m yükseklikte normal gücünün %25�ini kaybeder.

AŞIRI DOLDURMA ÇEŞİTLERİ VE ÇALIŞMALARI:
Aşırı doldurma havası için kullanılan pompalara teknikte kompresör denir. Bunlar:
a) Tahrik şekline göre,
b) Yapılarına göre olmak üzere iki grupta incelenir.

a) Güç kaynağına göre kompresörler:
1- Motordan hareket alan kompresörler : Bu kompresörler dişli , zincir veya kayış vasıtası ile motordan hareket alarak çalışır. Bunlar superchargerlardır.
2- Ayrı bir güç kaynağından hareket alan kompresörler: Bu kompresörler ayrı bir kaynaktan güç alır. Bu kaynak genellikle elektrik motorudur.
3- Eksoz gazıyla çalışan kompresörler: Bunlar turbochargerlardır.

b) Yapılarına göre kompresörler:
1- Pozitif hareketli kompresörler: Roots tipi olup iki veya üç kanatlıdırlar. Dönme hareketini dişli sistemi ile motordan alırlar. Daha ziyade düşük devirlerde çalışırlar.
2- Santrifuj hareketli kompresörler : Santrifuj sıvı pompalarına benzerler. Yüksek devirlerde çalışırlar. Bir türbin veya ayrı bir motor ile döndürülürler.
3- Turbocharge doldurucuları: Bu doldurucular eksoz gazında bulunan artık enerjiden yararlanılarak çalışırlar. Pek çok tipleri vardır. En çok kullanınlanı BÜCHİ SİSTEMİ�dir.


EKSOZ TÜRBİNİ YARDIMIYLA AŞIRI DOLDURMA:

Bilindiği gibi aşırı doldurmasız çalışan dört zamanlı bir motorun emdiği hava miktarı silindir hacmine eşit değildir. Bu miktar aşağıdaki nedenler yüzünden azalmaktadır;
a) Silindirin belli bir kısmı , daha önceki çevrimden kalan artık gazlarla işgal edilmiştir.
b) Artık gazlar ve yanma odasının sıcak çeperleri tarafından ısıtılması sebebiyle , emilen havanın özgül ağırlığı azalmaktadır.
c) Emme subapındaki direncin tesiri. Bu tesir özellikle yüksek devirli motorlarda oldukça önemlidir.
Eğer motora sıkıştırılmış ve mümkünse soğutulmuş hava sevk edilirse , silindirdeki hava ağırlığı artırılmış olur. İlaveten daha üst bir basınçta silindire giren hava yanma odasının artık gazlardan temizlenmesini temin eder.


a)Turbocharge(Türbin enerjisi motora)


b)Supercharge(Türbin enerjisi motora)


c)Mekanik charge (türbin enerjisi dışarıya)


a) �Direkt� aşırı doldurmalı iki stroklu bir Diesel motorun çalışma şeması. D-iki stroklu bir Diesel motoru , T-eksoz gazlarıyla çalışan bir türbin , V-eksoz türbinine doğrudan doğruya bağlanmış olan kompresör , Ne-Faydalı güç veren mil
b) �Yüksek doldurmalı� iki stroklu bir Diesel motorunun çalışma şeması. D-Diesel motoru , K-kompresör , T-türbin , G-eksoz türbiniyle ile Diesel motor arasındaki transmisyon , Ne- Faydalı güç veren mil
c) �Muharrik gaz usulü� D-iki stroklu Diesel motoru , V-aksıyal kompresör , G-Kompresör ile Diesel motor arasındaki transmisyon , T-Türbin , Ne- Faydalı güç veren mil
Böylece termodinamik yönden aşırı doldurmanın tesiri birkaç bakımdan faydalıdır.
1) Yanmaya mahsus hava ağırlığının artırılması,
2) Artık gazların süpürülmesi,
3) Yanma odasının bütün kısımlarının soğutulması
Havanın artırılmış ağırlığı , sıcaklıklar artırılmadan yakıtın daha büyük bir miktarının yanmasına sebep olur. Bu esnada ısı debisi genellikle daha küçüktür ve ancak gücün %50-70 kadar artırılması halinde aşırı doldurmasız motorunkine eşit olmaktadır. Diğer taraftan krank biyel mekanizmasının , krank milinin ve yataklarının da zorlanmaları normal sınırlarda tutulabilir. Gerçekte aşırı doldurmalı bir motorun diyagramı normal motorunkinden daha büyüktür. Gücü takriben %60 kadar artırılmış aşırı doldurmalı bir motor , eksoz sıcaklığı ve soğutma suyunun sıcaklığı bakımından aşırı doldurmasız motora denktir. Aşırı doldurmalılar sürekli bir rejimde çalışırlar. Bu tip motorlar ayrıca üst yükleme kabiliyetine sahiptir. Büchi sistemine göre aşırı doldurmalı motor , üst yükleme bakımından adi motora nazaran daha iyi şartlarda bulunmaktadır.
Aşırı doldurma havasının hazırlanması , tabiki belli bir enerji sarfiyatına ihtiyaç göstermektedir. Bu ihtiyaç aşırı doldurma derecesiyle yani gücün artırılmasıyla büyümektedir. Aşırı doldurmanın ekonomik olması bakımından sözü edilen enerjinin dışardan verilmesi tavsiye edilmez. İşte bunun için Büchi sisteminde aşırı doldurma havası kompresörü , eksoz gazları enerjisinden istifade eden bir gaz türbini tarafından tahrik edilir.
Dört stroklu Diesel motorlarında bilindiği gibi , eksoz subapı açıldğı anda , eksoz gazları nisbeten yüksek basınca ve oldukça mühim bir ısı enerjisine sahiptirler. Gaz türbininde genişleme atmosfer basıncına kadar devam ettirilir. Şekil .3teki 1541 alanı





Şekil 1.3 Eksik genişleme kaybının p,V diyagramında gösterilişi

Dolayısıyla atmosferik motorda kaybolan enerjiden yararlanılmış olur. Sistem şematik olarak şekil 1.4�te gösterilmiştir. Aynı mil üzerinde bulunan kompresör ve eksoz gazlarıyla çalışan türbin tek bir grup , aşırı doldurma grubunu teşkil eder. Şekilden görüldüğü gibi herhangi bir dış enerji kaynağı veya herhangi bir otomatik ayarlama kesinlikle mevcut değildir. Aşırı doldurma grubu direkt olarak motora bağlıdır. Kompresör çarkında sıkıştırılan hava emme borusundan ve sonrada emme subapından silindire gönderilmektedir. Şekil 1.4�te pistonun Ü.Ö.N�da bulunduğu an tespit edilmiştir. Emme ve eksoz subaplarının ikisi birden bir müddet açık bulundurulur. Bu esnada silindire giren basınçlı hava , yanma odası hacminin artık gazlardan şiddetli bir şekilde süpürülmesini ve silindir kafasının , piston yüzünün ve eksoz subapının soğutulmasını sağlar. Bundan sonra eksoz subapı kapatılır ve bütün silindir sıkıştırılmış taze hava ile doldurulur.
Eksoz türbini ile tahrik edilen aşırı doldurma grubu her yükleme rejimine kendiliğinden uymaktadır. Yük artırılınca silindire fazla yakıt püskürtülür , eksoz gazlarının miktarı büyür böylece eksoz türbini fazla güç verir ; türbin çarkı hızlanır ve buna direkt olarak bağlı olan kompresör daha yüksek basınç altında daha büyük hava debisi temin eder. Motorun her yükleme rejimine karşı , aşırı doldurma grubunun belli bir devir sayısı karşılık gelir.





Şekil1.4 4stroklu motorların eksoz türbini yardımıyla aşırı doldurulmalarının şeması.
1- Motorun silindiri
2- Aşırı doldurma kompresörü
3- Eksoz gazıyla çalışan türbin
4- Emme subapı
5- Eksoz subapı


alıntıdır.
« Son Düzenleme: Eylül 11, 2009, 06:18:02 ÖS Gönderen: Mahir TÜRKMEN »



Mahir TÜRKMEN

  • İleti: 5958
Ynt: Aşırı Doldurma sistemleri SC , Turbo ..
« Yanıtla #1 : Eylül 11, 2009, 06:23:04 ÖS »
İndirmek isteyenler için ..

SC V Turbo ayrıntılı anlatım

poşetçay

  • Ziyaretçi
Ynt: Aşırı Doldurma sistemleri SC , Turbo ..
« Yanıtla #2 : Eylül 11, 2009, 06:32:48 ÖS »
böle bilgilere ihtiyacımız war ellerine saglık

.ilhan

  • İleti: 397
Ynt: Aşırı Doldurma sistemleri SC , Turbo ..
« Yanıtla #3 : Eylül 11, 2009, 06:38:53 ÖS »
paylaşım için teşekkürler.

Mahir TÜRKMEN

  • İleti: 5958
Ynt: Aşırı Doldurma sistemleri SC , Turbo ..
« Yanıtla #4 : Eylül 11, 2009, 06:40:23 ÖS »
SC de Turbo ya gore güç kaybından bahsediliyor Sc bir kısmını kendisi kullandıgı icin.. bu bir arac Sc bir arac Turbo düşünürsek Sc geride kalacaktır sonucu cıkıyor?

mali

  • İleti: 8034
Ynt: Aşırı Doldurma sistemleri SC , Turbo ..
« Yanıtla #5 : Eylül 11, 2009, 08:26:40 ÖS »
güzel bilgiler teşekkürler

kacaman

  • İleti: 7154
Ynt: Aşırı Doldurma sistemleri SC , Turbo ..
« Yanıtla #6 : Eylül 11, 2009, 10:17:34 ÖS »
bilgiler için teşekkürler