LASTİK EBATLARININ ETKİLERİ
Aracınızın orijinal lastik ölçüleri otomobil üreticileri tarafından bazı kıstaslar düşünülerek belirlenmiştir. Bunlar konfor, yol tutuş, frenaj, benzin tüketimi ve ürün maliyeti gibi konuların harmanlanması ile size sunulur. Çoğu otomobiller fabrikadan kalın yanaklı ve orta kalite lastikler ile çıkarlar. Peki, daha iyi bir frenaj ya da hızlanma için yapılması gereken nedir?
En iyi hızlanma ve benzin tüketimi için en ince tabanlı lastik tercih edilmelidir. Neden mi ?
katılım bisikletlerini düşünelim. Tüm katılım bisikletleri incecik lastiklerin üzerinde giderler. Dağ bisikletlerinde ise kalın güvenli lastikler tercih edilir. Bunun sebebi çok basittir. Lastiğin yer ile teması ne kadar az ise, sürtünme de o kadar az olur. Böylece en az yakıt tüketimi ve hızlanma sağlanmış olur. Tabi ki bisikletlerde patinaj gibi bir sorun olmadığı için otomobillerin taban ölçüleri en az patinaja kalacak şekilde belirlenir. Aynı zamanda frenaj ve yol tutuş özelliklerini de düşündüğümüz zaman, lastik tabanını daha da kalınlaştırmamız gerekecektir. Çünkü asfalt ile temas azaldıkça hızlanma performansı artacak, ancak fren ve yol tutuş performansı azalacaktır.
Peki hızlanmayı etkileyen yalnızca lastiğin taban ölçüsümüdür? Tabii ki hayır... Lastiğin çapı orjinal ölçüsünden küçüldükçe, aracın hızlanma performansı artacaktır. Ancak teorik olarak son hız düşecektir. Her aracın şanzımanı bitirecek kadar yüksek güçlere sahip olmadığını biliyoruz. Ancak yine düşünmemiz gereken nokta, patinaj sorunudur. Bunun için çözüm ise doğru taban ve doğru yanak seçimidir.
Jant ağırlığı ise düşünmemiz gereken üçüncü noktadır. Ağır jantlar hızlanmayı düşürdüğü gibi, direksiyon tepkisinin yavaşlamasına ve benzin tüketiminin artmasına sebep olurlar. Bu yüzdendir ki hafif ve dayanıklı jantlar her zaman pahalıdır. Bilmeniz gereken nokta ise performansa ihtiyacınız olduğu noktada, onlara gerçekten ihtiyacınız olduğudur.
EN İYİ DİREKSİYON TEPKİSİ VE YOL TUTUŞ PERFORMANSI
İş en yüksek yol tutuşa geldiğinde, önem vermemiz gereken başka bir nokta daha ortaya çıkar; Jant ölçüsü. Büyük jant ve dar yanaklı lastikler performans için gereklidir. Taban ölçüsü de artacaktır. Tabii ki aşırıya kaçmadan! Burada da yine dikkat etmemiz gereken nokta, jant boyutunu değiştirirken lastik çapının değişmemesi ya da istediğimiz yönde değişmesidir. Küçük çaplı ölçü ufaltmalar ile hızlanmamızı arttırabiliriz. Böylece büyük jant takarak hem hızlanmamızı geliştirmiş oluruz, hem de yol tutuşumuz artar.
LASTİK DOT KALİTE NOTLARI
Tüm lastiklerin üzerinde lastiğin kalitesini anlatan yazılar mevcuttur.Bu notların anlamlarını bilmek size lastik seçiminde fikir verecektir.
TREADWEAR: Bu değer lastiğin üzerinde genellikle 180-380 arası rakamsal verilerle gösterilir. Kısaca lastiğin aşınma değeri olarak adlandırılır. Rakam küçüldükçe kauçuk yumuşar ve tutunma kabiliyeti artar. Yükseldikçe ise lastik ömrü artar ancak tutunması azalır. İyi bir ultra yüksek performans lastiğinin treadwear değeri genellikle 300’ün altında olur.
TRACTION: Traction, lastiğin yere teması sırasında sağladığı kavrama değeridir. Ürünün test ortamında ve olması gereken çalışma koşullarında (hava,lastik ve asfalt sıcaklığı, basınç değerleri vs.) elde edilmiştir. Üreticinin kendi ürünleri arasında belirlediği, diğer üreticiler ile karşılaştırılmayan bir değerdir. Bu değer rakamsal olarak değil, en iyiden en kötüye AA - A - B - C şeklinde harfler ile belirtilir...
TEMPERATURE: Isı değeri skalasıdır. En yüksek A en düşük C olarak adlandırılır. A değerindeki bir lastik, yüksek sıcaklıklarda çalışmaya ve yüksek sıcaklıkları tahliye etmeye uygundur. Düşük gruplu lastikler yüksek sıcaklıklara karşı dirençsiz olur ve bu lastik ömrünü kısaltır. Traction değerinin aksine bu değer uluslararası standartlara göre sınıflandırılır.
LASTİK ÜRETİM ZAMANI: Lastik yanaklarında bulunan dört haneli rakam, lastiğin üretildiği hafta ve yılı belirtir. Kimisinde DOT 4606 şeklide, kimisinde ise sadece 4606 olarak yazabilir. Bu yılın 46. haftasında ve 2006 senesinde üretildiği anlamına gelir. Üretim tarihi 5 yılı geçmiş olan lastikler, satın alınmamalıdır. Aracınızın üzerinde 5 yaşını doldurmuş lastik var ise değişim zamanları gelmiş demektir.
LASTİK ÖLÇÜLERİ
Tüm üreticiler için standart olan rakamsal değerlerden biri de lastik ölçüleridir. Hepimiz 225/40/17 gibi ezbere değerleri biliriz ancak bunların ne anlama geldiğinin açıklamasını yapamayız. 195-55-15 gibi örnek bir değer vererek bunun üzerinden anlatımımıza geçelim...
TABAN ÖLÇÜSÜ: Lastiğin yer ile temas ettiği yüzeydir. 155-365 arası (istisnalar tabiki vardır) rakamsal değerler ile belirtilir. Bu ölçünün birimi milimetredir. Yani 195 tabanlı bir lastiğin 195 mm’lik bir yüzeyi, zeminle sürekli temas halindedir. Her üreticinin kendi kalıpları ve ölçüleri vardır. Pantalon gibi düşünün
YANAK: Örnekte 55 ile belirtilen lastiğin profili hakkında bilgi veren değerdir. Bu aslen bir orandır. Taban ölçüsünün % üzerinden oranı verilir. 55 yanak demek, lastik taban ölçüsünün %55’i kadar yanağın olduğu anlamındadır...
JANT EBADI: Lastikte kullanılabilecek olan jant ölçüsüdür. Örnekteki ebatta 15 inç jant için olduğu belirtilmiştir. Lastik ölçüsünde verilenden başka ölçüde jant kullanılması mümkün değildir. Bugünkü otomobil sektöründe 12-22inç, SUV larda ise 30 inç’e kadar jant ölçüleri bulunmaktadır.
LASTİK TEKNOLOJİSİNDE DEVRİM; KIŞ LASTİKLERİ
Birçoğunuz başlığı okunca “Devrim olacak ne var ki bunda” » demiştir eminim. Peki, kaçımız kış lastiği kullanıyoruz? Ya da kış lastiğinin soğuk havalarda dört mevsim ya da performans lastiklerine göre performansını biliyoruz. Karda el freni çekmeyi biliyorsunuz ama değil mi?
Kış lastikleri, normal lastiklerden farklı olarak soğuk havalar için tasarlanmış olup çok farklı ve yumuşak bir hamura sahiptirler. Aynı zamanda desenlerinde bolca yarık görebilirsiniz. Bu yarıklar karda yere tutunmayı arttırır. Çoğu kişi kış lastiklerinin farkını kullanmadan bilemez. Ancak gerçek şudur ki, kış lastiği kullanmak sizi zincirin yetersiz kaldığı durumlarda bile kurtaracaktır. Kartepe’ye zincirsiz çıkmış bişi olarak bu lastiklerin devrim olduğunu söylemek gerçekten çok kolay...
Not: Kış lastikleri sıcak havalarda (bahsettiğim sıcaklık 10 derece üzeridir) asfalt üzerinde oldukça gürültülü olurlar. Aynı zamanda kış performansı için düşünülmüş hamur yapısı sıcak asfaltta frenajı uzatır. Bu yüzden kış lastiğini yalnızca soğuk havalarda kullanmalı, havalar ısınınca dört mevsim yada performans tipi lastikleriniz ile değiştirmelisiniz. Bu şekilde kış lastikleriniz hem uzun ömüre sahip olacaklar, hem de güvenliğinizden ödün vermeden yaz ve kış demeden ulaşım sorununuzu ortadan kaldırmış olacaksanız....